Mới đây, Chi cục Hải quan của cửa khẩu Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (Cục Hải quan TPHCM) đã gặp một trường hợp doanh nghiệp “ma” khá oái oăm. Đó là Cty TNHH phát triển thương mại Phú Phát, được đăng ký kinh doanh tại số 20/37 đường 27, phường Đông Hưng Thuận, quận 12, TPHCM. Phát hiện công ty này đã mở nhiều tờ khai hải quan nhập khẩu các linh kiện điện tử, thẻ nhớ, khai báo với mức giá thấp rồi né tránh tham vấn giá để thông quan, hải quan đã cho kiểm tra sau thông quan, ấn định lại thuế của các lô hàng đã tăng thêm trên 4,8 tỷ đồng. Xác minh thông tin của doanh nghiệp này tại Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, Cty Phú Phát có 02 thành viên góp vốn là 02 cô gái: Nguyễn Ngọc K.V (SN 1996, trú tại quận 04) làm giám đốc, Nguyễn Thị N.H (SN 1995, trú tại quận Phú Nhuận). Khi đến kiểm tra trụ sở doanh nghiệp này theo địa chỉ trên giấy đăng ký kinh doanh, nhà chức trách đã không tìm thấy doanh nghiệp nào đang hoạt động ở đây.
Sau khi tìm được địa chỉ cư trú của 02 cô gái K.V và N.H thì mới hay, họ không hề hay biết về công ty trên. Nguyễn Thị N.H cho biết, trước đây H có nộp hồ sơ xin việc làm tại một cơ sở Spa trên đường Nguyễn Cửu Vân, quận Bình Thạnh, H sau đó đã nghỉ vì lý do công việc không phù hợp.
Sau khi cơ quan chức năng xác minh thông tin từ 02 người đại diện trên không liên quan đến doanh nghiệp ma, hồ sơ vụ việc đã được chuyển cho công an để điều tra.
Cảnh báo việc thành lập các doanh nghiệp “ma” để trục lợiTheo Cục Hải quan TPHCM, việc quản lý hoạt động của các doanh nghiệp do nhiều cơ quan, ban ngành thực hiện. Tuy nhiên, các đối tượng xấu vẫn tìm được mọi kẽ hở để hoạt động. Chiêu trò phổ biến nhất của các đối tượng này là thành lập doanh nghiệp chỉ trong thời gian ngắn, thuê mướn người lao động không có trình độ, không kiến thức làm giám đốc rồi lấy tư cách pháp nhân của doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng cấm, hàng lậu, trốn thuế. Có những trường hợp giám đốc doanh nghiệp là thợ hồ, người tàn tật, mất trí nhớ, thậm chí cả những người đã chết từ lâu vẫn được đứng tên là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
Chỉ trong 02 tháng cuối năm 2016, Cục Hải quan TPHCM và các đơn vị nghiệp vụ liên tiếp khám phá, bắt giữ 07 vụ nhập khẩu ngà voi trái phép, với trọng lượng lên tới gần 6 tấn. Qua điều tra, xác minh thông tin, hải quan phát hiện các doanh nghiệp này chỉ đứng tên mở tờ khai, còn toàn bộ hoạt động khai báo, nhận hàng được thực hiện qua việc thuê các dịch vụ khai thuê thủ tục hải quan. Xác minh tại địa chỉ đăng kí kinh doanh của các doanh nghiệp này, cơ quan Hải quan phát hiện hầu hết các doanh nghiệp này đều là các doanh nghiệp “ma”. Chẳng hạn, trường hợp của Cty TNHH Thương mại dịch vụ Diệu Tiên (Cty Diệu Tiên, địa chỉ ở 66/08 đường Tái Thiết, phường 11, quận Tân Bình, TPHCM) đã nhập lậu trên 02 tấn ngà voi bị phát hiện vào đầu tháng 10/2016. Dù được cấp phép thành lập vào cuối năm 2015, nhưng tại địa chỉ đăng kí kinh doanh của công ty này lại không có công ty nào hoạt động.
Lỗ hổng quản lý sau cấp phép
Theo ông Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, việc quản lý các hoạt động của doanh nghiệp được nhiều cơ quan, ban ngành cùng thực hiện, trong đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm về việc thẩm định hồ sơ và cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, thành lập cho doanh nghiệp. Ngoài ra, theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2014, trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp còn phải chịu sự quản lý của các cơ quan như: cơ quan thuế, thống kê, quản lý lao động, Bảo hiểm xã hội; doanh nghiệp phải định kỳ gửi các thông tin đăng ký doanh nghiệp và thông báo thay đổi nội dung đăng ký cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền khác cùng cấp, UBND quận, huyện, thành phố trực thuộc tỉnh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính để thực hiện quản lý nhà nước theo thẩm quyền và quy định của pháp luật chuyên ngành.
Sau các vụ việc buôn lậu, trốn thuế của các doanh nghiệp “ma” bị phát hiện, Cục Hải quan TPHCM đề nghị khi cấp phép thành lập doanh nghiệp hoặc thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp, các cơ quan có thẩm quyền phải xác minh rõ ràng nhân thân người đại diện pháp luật và địa chỉ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó, tránh tình trạng các doanh nghiệp “ma” sử dụng giấy tờ giả để làm thủ tục.