Trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng sôi động, việc tuân thủ đúng quy định pháp luật về công bố sản phẩm thực phẩm không chỉ là nghĩa vụ mà còn là công cụ bảo vệ uy tín và lợi ích lâu dài của doanh nghiệp. Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn diện, cập nhật các quy định mới nhất và phân tích những rủi ro pháp lý nếu doanh nghiệp vi phạm thủ tục công bố an toàn thực phẩm trong năm 2025.
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc công bố an toàn thực phẩm
Tính đến năm 2025, hệ thống pháp luật điều chỉnh việc công bố an toàn thực phẩm tại Việt Nam chủ yếu gồm các văn bản sau:
-
Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2011)
-
Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018: Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm
-
Nghị định 115/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018: Quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm
-
Các văn bản hướng dẫn và công văn chuyên ngành của Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm được ban hành đến thời điểm hiện tại
Mặc dù chưa có văn bản pháp lý mới thay thế Nghị định 15/2018/NĐ-CP, tuy nhiên trong thực tiễn, các quy định và hướng dẫn liên tục được điều chỉnh thông qua văn bản nội bộ, đặc biệt là các yêu cầu cập nhật về tiêu chuẩn kiểm nghiệm, hình thức hậu kiểm và quảng cáo sản phẩm.
2. Phân loại công bố sản phẩm: Doanh nghiệp dễ nhầm lẫn
Hiện nay, việc công bố sản phẩm thực phẩm tại Việt Nam được chia thành hai hình thức chính:
a. Tự công bố sản phẩm (Điều 4 – Nghị định 15/2018/NĐ-CP)
Áp dụng với các sản phẩm như:
-
Thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn
-
Phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến
-
Dụng cụ, vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm
Doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về nội dung công bố, không cần chờ thẩm định trước nhưng phải gửi hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền để lưu giữ và phục vụ hậu kiểm.
b. Đăng ký bản công bố sản phẩm (Điều 6 – Nghị định 15/2018/NĐ-CP)
Áp dụng với các nhóm sản phẩm:
-
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe
-
Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt
-
Sản phẩm dinh dưỡng y học, cho trẻ dưới 36 tháng tuổi
-
Phụ gia thực phẩm không thuộc danh mục được phép sử dụng hoặc có công dụng mới
Hình thức này yêu cầu doanh nghiệp phải nộp hồ sơ và đợi cơ quan nhà nước thẩm định, cấp giấy xác nhận trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.
3. Các nội dung hồ sơ doanh nghiệp cần chuẩn bị
a. Hồ sơ tự công bố gồm:
-
Bản tự công bố sản phẩm (theo mẫu tại Nghị định 15)
-
Phiếu kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm còn hiệu lực (≤ 12 tháng)
-
Nhãn sản phẩm hoặc hình ảnh nhãn
-
Giấy đăng ký kinh doanh (sao y)
b. Hồ sơ đăng ký bản công bố gồm:
-
Bản công bố sản phẩm
-
Bản tiêu chuẩn sản phẩm (công thức, chỉ tiêu chất lượng, an toàn)
-
Kết quả kiểm nghiệm sản phẩm (ISO 17025)
-
Tài liệu chứng minh nguồn gốc nguyên liệu
-
Giấy chứng nhận GMP (với thực phẩm bảo vệ sức khỏe)
-
Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP (nếu có)
4. Những sai lầm phổ biến và hậu quả pháp lý doanh nghiệp thường gặp
Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm công bố sản phẩm hoặc cho rằng chỉ cần “có nhãn mác” là được phép lưu hành. Tuy nhiên, theo quy định:
-
Không công bố sản phẩm trước khi lưu hành là hành vi vi phạm hành chính nghiêm trọng
-
Ghi nhãn sai nội dung công bố (ví dụ: công bố dạng bột, bán ra dạng viên nang) cũng bị xử phạt
-
Tự ý quảng cáo sản phẩm chưa được đăng ký bản công bố là hành vi vi phạm riêng biệt
Theo Điều 20 và 22 Nghị định 115/2018/NĐ-CP, mức xử phạt có thể lên đến:
-
40.000.000 đồng đối với hành vi không công bố sản phẩm
-
100.000.000 đồng nếu công bố sản phẩm không đúng sự thật
-
Đình chỉ hoạt động từ 1 đến 3 tháng, buộc thu hồi, tiêu hủy sản phẩm
Trường hợp vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng, doanh nghiệp có thể bị khởi tố hình sự theo Điều 317 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) về “Tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm”.
5. Khuyến nghị cho doanh nghiệp năm 2025
Trong bối cảnh nhà nước tăng cường hậu kiểm và người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến xuất xứ – tiêu chuẩn thực phẩm, doanh nghiệp cần chủ động thực hiện đúng và đủ các thủ tục công bố sản phẩm. Cụ thể:
-
Xây dựng bộ phận chuyên trách pháp lý hoặc thuê ngoài đơn vị tư vấn có chuyên môn sâu
-
Không đưa sản phẩm ra thị trường trước khi hoàn tất thủ tục công bố
-
Lưu hồ sơ đầy đủ, đúng định dạng, phục vụ tốt công tác hậu kiểm
-
Tự đánh giá lại quy trình nội bộ, nhất là đối với nhóm sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm trẻ em
6. Dịch vụ pháp lý trọn gói của Luật Việt Tín
Với đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn an toàn thực phẩm và công bố sản phẩm, Luật Việt Tín cam kết:
-
Soạn thảo hồ sơ đầy đủ, chính xác theo đúng quy định
-
Thay mặt doanh nghiệp làm việc với cơ quan chức năng
-
Tư vấn các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến quảng cáo, nhãn mác, kiểm nghiệm
-
Hỗ trợ xử lý hồ sơ bị từ chối, bổ sung, đính chính
Chúng tôi không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn đồng hành xây dựng thương hiệu thực phẩm uy tín, phát triển bền vững.
Liên hệ Luật Việt Tín để được tư vấn cụ thể về từng loại sản phẩm và hướng dẫn công bố theo quy định mới nhất năm 2025.
Liên hệ Luật Việt Tín
Văn phòng: Số 5 Ngõ 18 Huỳnh Thúc Kháng, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội
Hotline: 0972 859 311
Email: luatviettin@gmail.com
Website: www.luatviettin.vn