Trong hoạt động sản xuất – kinh doanh thực phẩm, việc tự công bố sản phẩm là một thủ tục pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp được phép lưu hành hàng hóa trên thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào sản xuất tại Việt Nam cũng tiêu thụ trong nước. Nhiều doanh nghiệp hiện nay sản xuất hàng hóa trong nước nhưng chỉ xuất khẩu ra nước ngoài – hay còn gọi là xuất khẩu ngược. Vấn đề đặt ra là: những sản phẩm xuất khẩu ngược này có bắt buộc phải tự công bố theo quy định của Việt Nam hay không? Hãy cùng Việt Tín tìm hiểu vấn đề này nhé!
I. Khái niệm “xuất khẩu ngược” là gì?
“Xuất khẩu ngược” là cách gọi thông dụng để chỉ hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam nhưng không tiêu thụ trong nước, mà được xuất khẩu ra nước ngoài. Đây là hình thức xuất khẩu hàng hóa hợp pháp theo quy định của Luật Quản lý ngoại thương, được doanh nghiệp trong nước thực hiện để bán cho đối tác nước ngoài hoặc gửi ra nước ngoài theo hợp đồng sản xuất, gia công.
Khác với hàng hóa lưu hành nội địa, hàng xuất khẩu ngược không được tiêu thụ trên thị trường Việt Nam mà chỉ xuất qua biên giới để tiêu thụ tại nước nhập khẩu. Do đó, các quy định quản lý về tự công bố sản phẩm có phạm vi áp dụng khác biệt.
II. Căn cứ pháp lý về việc tự công bố sản phẩm.
Theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 155/2018/NĐ-CP) hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm:
– Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải tự công bố sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.
– Cụm từ “đưa ra thị trường” ở đây được hiểu là lưu thông, phân phối, tiêu thụ trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.
Như vậy, chỉ những sản phẩm tiêu thụ tại thị trường Việt Nam mới bắt buộc phải tự công bố. Các sản phẩm chỉ dùng để xuất khẩu ra nước ngoài không phải thực hiện thủ tục này, vì không được bán hoặc lưu hành trong nước.
III. Trường hợp không cần tự công bố.
Nếu doanh nghiệp sản xuất sản phẩm chỉ để xuất khẩu, không phân phối tại Việt Nam, thì không cần tự công bố sản phẩm. Cụ thể:
– Hàng hóa được sản xuất theo hợp đồng gia công, OEM, ODM cho đối tác nước ngoài.
– Hàng hóa sản xuất trong nước chỉ làm thủ tục hải quan xuất khẩu và không tiêu thụ tại Việt Nam.
Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn cần tuân thủ các quy định an toàn thực phẩm, điều kiện sản xuất, lưu kho, vận chuyển theo luật Việt Nam để đảm bảo chất lượng hàng xuất khẩu và đủ điều kiện cấp giấy tờ chứng nhận cần thiết.
IV. Hồ sơ, giấy tờ cần chuẩn bị khi xuất khẩu.
Dù không phải tự công bố, doanh nghiệp vẫn cần chuẩn bị hồ sơ chứng minh chất lượng sản phẩm theo yêu cầu của nước nhập khẩu hoặc của cơ quan chức năng Việt Nam khi làm thủ tục xuất khẩu. Một số giấy tờ thường gồm:
– Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (hoặc tương đương).
– Phiếu kiểm nghiệm sản phẩm (theo chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm).
– Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) do Bộ Công Thương hoặc Bộ Y tế cấp, chứng minh sản phẩm được phép sản xuất tại Việt Nam.
– Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) nếu nước nhập khẩu yêu cầu để hưởng ưu đãi thuế quan.
– Hồ sơ nhãn, thành phần, công thức, quy trình sản xuất để đối chiếu với yêu cầu của nước nhập khẩu.
V. Lưu ý khi vừa xuất khẩu vừa tiêu thụ trong nước.
Nếu doanh nghiệp vừa bán trong nước, vừa xuất khẩu cùng loại sản phẩm, thì:
– Đối với hàng xuất khẩu: chỉ cần đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu, không cần tự công bố tại Việt Nam.
– Đối với hàng bán trong nước: bắt buộc phải tự công bố sản phẩm theo quy định trong Nghị định 15/2018/NĐ-CP và có phiếu kiểm nghiệm đạt yêu cầu.
Việc tách rõ hai quy trình giúp doanh nghiệp tránh bị xử phạt hành chính và đảm bảo hồ sơ pháp lý minh bạch khi cơ quan chức năng kiểm tra.
Tóm lại, sản phẩm sản xuất tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu ra nước ngoài (xuất khẩu ngược) thì không cần thực hiện thủ tục tự công bố sản phẩm tại Việt Nam, bởi quy định này chỉ áp dụng cho sản phẩm lưu hành nội địa. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn phải đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, an toàn và giấy tờ xuất khẩu theo quy định của Việt Nam và của nước nhập khẩu.
Bạn có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng liên hệ lại để được tư vấn cụ thể !
(Hotline: 0972 859 311)